“KADA SE LJUDI RAZIĐU GLEDAJTE NA ČEMU SU MUDŽAHIDI, ZAISTA JE ISTINA SA NJIMA”

Kaže Ibn Tejmije (Medžmu'ul-fetava, 28/442): “Kažu dvojica imama, Abdullah ibn Mubarek i Ahmed ibn Hanbel i drugi: Kada se ljudi raziđu, gledajte na čemu su mudžahidi, zaista je istina sa njima jer Allah kaže:

“Oni koji se bore radi Nas, Mi ćemo ih sigurno putevima koji Nama vode uputiti”.

Kaže Ibnul-Kajjim (Medarudžus-salikin, 1/506): “Kažu el-Evza'i i Ibn Mubarek: “Kada se ljudi raziđu, gledajte na čemu su mudžahidi jer Uzvišeni Allah kaže: “Oni koji se bore radi Nas, Mi ćemo ih sigurno putevima koji Nama vode uputiti”.

U tumačenju gornjeg ajeta navodi Kurtubi u svome tefsiru (13/324) sljedeće:

– da su Es-Suddi i drugi mufessiri rekli: “Ovaj ajet je objavljen prije naredbe o borbi (džihadu)”,

– da je rekao Ibn Atijje: “On je objavljen prije poznatog džihada (sabljom), on se odnosi na opšte poimanje džihada (borbe) u Allahovoj vjeri i traženju Allahovog zadovoljstva”,

– da je Ebu Sulejman ed-Darani rekao: “U ajetu se džihad ne odnosi samo na borbu protiv kjafira nego na pomaganje vjere, odgovaranje destruktivcima, poražavanju zalima, uzdizanju naređivanja dobra i zabranjivanja zla, a od toga je i borba protiv nefsa u pokornosti Allahu, a to je veliki džihad”,

– da je Ed-Dahhak rekao: “Ajet znači: Oni koji se bore čineći hidžru, sigurno ćemo ih uputiti putevima čvrstine u imanu”, zatim kaže: “Primjer sunneta na dunjaluku je poput primjera Dženneta na ahiretu. Ko uđe u Džennet na ahiretu spasio se a ko se drži sunneta na dunjaluku spasio se”.

Prenosi Begavi da je Sufjan ibn ‘Ujejne rekao: “Kafa se ljudi raziđu, gledajte ono na čemu su mudžahidi, jer Uzvišeni kaže: “Oni koji se bore radi Nas, Mi ćemo ih sigurno putevima koji Nama vode uputiti”. (Tefsir El-Begavi 3/568)

Prenosi Kurtubi da je Sufjan ibn ‘Ujejne rekao Ibn Mubareku: “Kada vidiš da su se ljudi razišli, drži se mudžahida jer Uzvišeni kaže: “Mi ćemo ih sigurno uputiti”. (Tefsir El-Kurtubi 13/325)

Od značenja riječi Uzvišenog: “Oni koji se bore radi Nas”, mufessiri navode sljedećih 7 mišljenja:

Prvo- Oni koji se bore protiv mušrika (kjafira) da bi pomogli Našu vjeru (radi Našeg zadovoljstva). (Tefsir El-Begavi 3/568, Zadul-mesir 1088, Tefsir El-Kurtubi 13/324)

Drugo- Borba (u ajetu) je strpljivost na pokornostima. Kaže Hasan el-Basri: “Najbolji džihad je suprostavljanje strastima”. (Tefsir El-Begavi 3/568)

Treće- Kaže Fudajl Ibn ‘Ijad: “Oni koji de bore na putu traženja znanja, sigurno ćemo ih uputiti na puteve rada po njemu. (Tefsir el-Begavi, 3/568)

Četvrto- Kaže Sehl Ibn Abdullah: “Oni koji se bore za uspostavljanje sunneta, sigurno ćemo ih Uputiti putevima Dženneta”. (Tefsir el-Begavi, 3/568)

Peto- Od Ibn Abbasa, radijallahu anhuma, se prenosi da je rekao: “Oni koji se bore u pokornosti Nama, sigurno ćemo ih uputiti putevima Naše nagrade”. (Tefsir el-Begavi, 3/568, Tefsir El-Kurtubi 13/325)

Kaže Kurtubi: “Ovo mišljenje obuhvata sve druge stavove”. (Tefsir El-Kurtubi 13/325)

Šesto- Oni koji rade po onome što znaju, uputiće ih onome što ne znaju. (Tefsir Ibn Kesir, Tefsir El-Kurtubi 13/324)

Sedmo- Oni koji učine hidžru na Allahovom putu, bore se protiv Naših neprijatelja i ulože sav svoj trud u slijeđenju onoga sa čime je On (Allah) zadovoljan, Mi ćemo ih sigurno uputiti putevima koji vode Nama. (Tefsir Abdurrahmana es-S'adija, 636)

Dok su značenje drugog dijela ajeta: “Mi ćemo ih sigurno putevima koji Nama vode uputiti” navode mufessiri sljedeća tumačenja:

Prvo- Mi ćemo ih učvrstiti na onome zbog čega su se borili. (Tefsir El-Begavi, 3/568)

Drugo-Mi ćemo im povećati Uputu. (Tefsir El-Begavi 3/568, Zadul-mesir 1088)

Treće- Mi ćemo ih sigurno uputiti na Pravi put koji vodi do Allahovog zadovoljstva. (Tefsir El-Begavi 3/568, Zadul-mesir 1088)

Četvrto- Sigurno ćemo ih uputiti na puteve rada po njemu. (Tefsir El-Begavi 3/568)

Peto- Sigurno ćemo ih uputiti putevima Dženneta. (Tefsir el-Begavi 3/568, Tefsir El-Kurtubi 13/325)

Šesto- Sigurno ćemo ih uputiti putevima Naše nagrade. (Tefsir el-Begavi, 3/568)

Sedmo- Uputiće ih onome što ne znaju. (Tefsir Ibn Kesir 5/70)

Osmo- Uputićemo ih na vjeru istine. (Tefsir El-Kurtubi 13/325)

Deveto- Daćemo da im nijetovi, sadake, namazi i postovi budu iskreni radi Allaha. (Tefsir El-Kurtubi 13/325)

Četvorica velikih imama ovog Ummeta, Abdullah Ibn Mubarek, Ahmed Ibn Hanbel, el-Evza'i i Sufjan ibn ‘Ujejne, kažu: “Kada se ljudi raziđu gledajte na čemu su mudžahidi” oslanjajući se na spomenuti ajet. A ovakvo tumačenje ajeta podržavaju Ibn Tejmije i Ibnul-Kajjim.

Ostaje pitanje da li se ova izreka odnosi na razilaženje učenjaka u šerijatskim pitanjima ili na razilaženje ljudi nekog mjesta oko ponašanja, djelovanja i slično u određenim situacijama i stanjima kroz koja prolaze. Nema sumnje da se to odnosi na ovo drugo jer mudžahidi se u šerijatskim pitanjima vraćaju na stavove učenjaka koji tumače i pojašnjavaju šerijatske tekstove, svejedno bili ti učenjaci u džihadu ili ne. Smiješno bi bilo da kažemo da se učenjaci oko kvarenja abdesta diranjem polnog organa razilaze na tri poznata stava a da je ispravno ili najbliže ono na čemu su mudžahidi.

Prema tome, značenje spomenute izreke je: Kada se ljudi raziđu u određenim situacijama i stanjima kroz koja prolaze oko ponašanja, djelovanja i slično, gledajte na čemu su mudžahidi, jer Uzvišeni kaže:

“Oni koji se bore radi Nas, Mi ćemo ih sigurno putevima koji Nama vode uputiti.” (El-Ankebut, 69)

Ve billahi tevfik