DŽEMAT “TEBLIG”

Džemat Teblig je jedan od savremenih islamskih džemata za kojeg je bliže da se kaže da je to džemat vaza i opominjanja nego da je organizacijski uređen džemat poput drugih džemata. Njegova dava se zasniva na dostavljanju nekih vrijednosti Islama svakom do koga se može doći. Džemat obavezuje svakog svog pripadnika da izdvoji dio vremena za “dostavljanje dave” tako što će izaći u davu, mješati se sa muslimanima u mesdžidima, klubovima, radnjama i kućama, pri čemu se drže vazovi, predavanja i podstiče na izlazak sa njima.

Osnivač Teblig džemata je Muhammed Ilijas (1303-1364. po Hidžri) rođen u selu Kandehle u Indiji, školu je učio u poznatoj hanefijsko-maturidijskoj diobendijskoj školi.

Dava ovog džemata je počela u Indiji a zatim se proširila u Pakistan i Bangladeš a odatle se proširila u arapski i islamski svijet te je našle pristalice i sljedbenike u Siriji, Jordanu, Palestini, Libanu, Egiptu, Sudanu, Iraku i Saudiji.

Takođe, dava ovog džemata se proširila u većini zemalja svijeta u Evropi, Americi, Aziji i Africi. Glavni centar Teblig džemata je u gradu Nizamuddin u Dehliju i iz njega upravljaju svim poslovima dave njihovog džemata u svijetu. U svom finansiranju se uglavnom oslanjaju na samofinansiranje samih daija pripadnika džemata, iako imaju donacije od nekih bogataša.

Temelji džemata:
Osnivač Teblig džemata je odredio da džemat ima šest temelja na kojima se zasniva njihova dava i oko čega se vrti sav njihov govor na simpozijima i skupovima.

Tih šest temelja su:

1 – lijepa riječ (LA ILAHE ILLELLAH MUHAMMEDU RESULULLAH),

2 – obavljanje namaza sa skrušenošću,

3 – znanje,

4 – zikr,

5 – poštivanje muslimana i

6 – iskrenost.

Ono što se može prigovoriti ovim temeljima na osnovu mnogih kritika učenjaka upućenih ovom džematu je da pod prvim temeljom LA ILAHE ILLELLAH MUHAMMEDU RESULULLAH oni ne misle pozivanje u čisti tevhid i borbu protiv raznih oblika širkova raširenih u Ummetu, čak šta više sam džemat nije čist od mnogih oblika širka i novotarija oko kaburova, naročito u Indiji i Pakistanu, nego na eš’arijsko-maturidijsko tumačenje LA ILAHE ILLELLAH.

Pod trećim temeljom znanje džemat ne podstiče na učenje šerijatskih znanosti, nego čak upozorava na to i odvraća od toga pod izgovorom da se sa sticanjem šerijatskog znanja produbljuje razilaženje među muslimanima a nepisano pravilo džemata je da izbjegava govor o pitanjima u kojima su se muslimani razišli radi čuvanja jedinstva, pa makar ta pitanja bila vezana za temelj Islama, tj. širk i tevhid.

Takođe, pod zikrom se uglavnom misli na sufijske zikrove jer je sam džemat pod jakim uticajem sufija.

A temelj poštivanja muslimana se bazira na izražavanju poštivanja prema svim muslimanima ne osvrćući se na njegovu akidu, novotarije i dalalet na kojem se nalazi pod izgovorom da za otklanjanje munkera još nije došlo vrijeme jer za tako nešto treba imati posebnu islamsku atmosferu, a sa druge strane to bi pravilo prepreke na putu dave i odbijalo bi ljude od ove dave.

Izlazak u davu
Način dave Teblig džemata se sastoji u sljedećem: da grupa pripadnika tog džemata dobrovoljno izađe u davu u nekoj zemlji, svako od njih ponese posteljinu i ono što je potrebno od troškova pri čemu se vodi računa da skromnost bude njihovo glavno obilježje. Nakon što stignu u neko određeno mjesto u kojem žele da vrše davu organizuju se tako što neki od njih očiste i pripreme mjesto u kojem će boraviti, dok druga skupina prošeta kroz krajeve dotičnog mjesto, ulice, pijace, radnje pozivajući ljude da prisustvuju tzv. Bejanu, tj. predavanju koje drži jedan od članova njihove grupe. Nakon predavanja traže od prisutnih da izađu sa njima na Allahovom putu obilazeći razna mjesta u gradu. Nakon sabah namaza prisutne džematlije u podijele u grupe a svaku grupu predvodi sljedbenik Teblig džemata zatim ih poučavaju učenju Fatihe i nekih drugih kraćih sura, i sve ovo se ponavlja nekoliko dana. Nakon završetka njihovog boravka u nekom mjestu pozovu ljude da sa njima idu u njihov naredni davetski izlazak dan, tri, sedam ili mjesec dana, vodeći računa o mogućnostima pozvanih. A sve ovo kako bi se radilo, kako oni tumače, po riječima Uzvišenog: “Vi ste narod najbolji od svih koji se ikada pojavio: tražite da se čine dobra djela, a od nevaljalih odvraćate, i u Allaha vjerujete…” (Ali Imran, 110). Najprimjernije je po džematu da izlazak u davu bude jedan dan u sedmici, tri dana u mjesecu, četrdeset dana u godini i četiri mjeseca u toku života.

Neki stavovi džemata

Po shvatanju džemata ne treba se izlagati otklanjanju munkera u ovoj davetskoj fazi jer kada se poprave pojedinci munker će sam po sebi nestati u društvu.
Džemat Teblig smatra da je slijeđenje fikhskih mezheba vadžib i da je idžtihad zabranjen jer u ovom vremenu učenjaci ne ispunjavaju šartove idžtihada.
Džemat je od samog početka pod jakim uticajem sufijskih tarikata koji su rasprostranjeni u Indiji, pa tako ono što se inače prigovara sufijama to se može prigovoriti i ovom džematu. Poput obavezivanja svakog murida (učenika) da ima šejha kojem je dao bej’u (prisegu) jer ko umre a nije dao prisegu umrijeće džahilijetskom smrću. Često se davanje prisege kod sljedbenika ovog džemata daje grupno na javnom mjestu čak i uz prisustvo žena koje daju prisegu.

Od karakteristika džemata je da snove dižu na stepen činjenica koje postaju temelj na koji se izgrađuju određeni stavovi a koji utiču na proces davetskog rada. Ovaj džemat smatra da je sufizam najbliži put za buđenje slasti imana u srcima vjernika. Na njihovim jezicima se nerijatko čuju imena sufijskih šejhova, poput Abdulkadira Džilanija, Suhraverdija, Džemaludina Rumija i drugih.
Ovaj džemat se ne bavi politikom i zabranjuje svojim pristalicama da se upuštaju u političke probleme, njihova je parola: “bavljenje politikom je da ostaviš politiku”.
Pošto ovaj džemat zasniva svoje davetske aktivnosti na podsticanju na dobra djela (tergibu), odvraćanju od loših (terhibu) kao i na buđenju emocija i osjećanja oni uspijevaju da privuku u okrilje imana i vrate vjeri mnoge ljude koji su oronuli u grijesima i prepustili se dunjalučkim uživanjima, takođe na njihovim rukama je mnogo nevjernika koji su primili islam. Sve ovo se ubraja u pohvalna i pozitivna djela ovog džemata što se ne može negirati.

Kritika džemata
Od najbitnijih stvari koje se prigovaraju ovom džematu je sljedeće:
– potpuno zapostavljanje popravljanja akide kod muslimanskih masa, čak šta više tolerisanje i njegovanje mnogih akidetskih zastranjenosti i novotarija unutar sljedbenika samog džemata, naročito onog što je vezano za i oko kaburova.

– jak uticaj sufijskih tarikata u odgoju i usmerenju sljedbenika džemata, poput kaderijskog, nakšibendijskog i suhreverdijskog tarikata, kao i uticaj na shvatanja, rad i djelovanje džemata sa svim onim zabludama na kojima počiva sufizam.

– zapostavljanje negiranja munkera na koje nailaze u toku svojih davetskih izlazaka.

– tumačenje hadisa koji podstiču na džihad da se odnose na davetske izlaske slične onima koji oni rade što je odvelo dotle da skoro zaboravljaju i zanemaruju postojenje i ulogu džihada u Islamu.

– uzimanje nekih segmenata i dijelova Islama a svjesno zapostavljanje pa čak i negiranje drugih dijelova Islama.

– praktikovanje mnogih novotarija u ibadetima i oslanjanje na raznorazne sporne knjige koje su pune akidetskih zabluda i zastranjenja.

Mnogi šejhovi, poput Bin Baza, Aburezzaka Afifija, Saliha Fevzana i drugih, kada su upitani o ovom džematu i zajedničkom izlasku sa njima u davu, prvo su upozorili na mnoge sporne akidetske stvari na kojima počiva ovaj džemat a zatim su zabranili izlazak sa njima u davu osim sa ciljem da se radi na popravljanju akide i menhedža samih sljedbenika tog džemata. Ve billahi tevfik.