TEKSTOVI

VRIJEME KADA SE PETKOM PRIMA DOVA

Mesela koja ima 43 mišljenja

Došlo je nekoliko vjerodostojnih hadisa koji potvrđuju da se petkom prima dova, međutim oko vremena kada se prima dova ima nevjerovatno veliko razilaženje. Nije mi poznato da ima neka mesela oko koje se učenjaci razilaze, kao ova. Ibn Hadžer u Fethul-bariju (2/482-489) i Ševkani u Nejlul-evtar (3/255-261) navode čak 43 mišljenja po ovom pitanju.
Vjerodostojni hadisi na ovu temu su sljedeći:
1- Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao:
“U njemu (dan petak) je vremenski period (sat), neće ga potrefiti rob musliman, a da stoji klanjajući, tražeći od Allaha nešto, a da mu neće On to dati.” (Muteffekun alejhi)
2- Od Ebu Muse el-Ešarija, radijallahu anhu, o džumanskom vremenskom periodu kad se prima dova, se prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao:
“To je vrijeme između toga da sjedne imam (na minber) dok se ne završi namaz (džuma).” Bilježi ga Muslim, a slabim ga je ocjenio Darekutni zbog prekida u lancu prenosilaca i zbog toga što su ovo riječi Ebu Burdeta. Također Albani hadis ocjenjuje slabim a da je vjerodostojno da je ovo mevkuh, tj. riječi od Ebu Muse, radijallahu anhu.
3- Prenosi se od Džabira, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao:
“Dan petak ima 12 sati, nema muslimana koji traži od Allaha nešto a da mu Allah to neće dati. Tražite ga (vrijeme primanja dove) u zadnjem satu poslije ikindije.” Bilježe ga Ebu Davud i Nesai, vjerodostojnim su ga ocijenili Hakim, Zehebi i Albani a dobrim Ibn Hadžer.
4- Prenosi se od Abdullaha Ibn Selama, radijjalahu anhu, u dužem hadisu, da je pitao Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, koje je to vrijeme, on mu je odgovorio: “To je zadnji sat dana.” Pa je on priupitao: “Ali to nije vrijeme za klanjanje?”. Pa mu je pojasnio: “Svakako da jeste, rob mumin kada klanja, zatim sjedne, ne zadržava ga ništa osim namaza, on je u namazu.” Bilježi ga Ibn Madže a vjerodostojnim su ga ocjenili Busiri i Albani. Dok Tirmizi bilježi od Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je sreo Abdullaha Ibn Selama, radijjalahu anhu, i spomenuo mu hadis o fadlu petka i “da je u njemu vremenski period kojeg neće potrefiti rob musliman klanjajući, da traži nešto od Allaha a da mu neće dati.” Abdullah Ibn Selam, radijjalahu anhu, je rekao da zna koje je to vrijeme na što mu je Ebu Hurejre tražio da ga obavijesti i da ne škrtari na njemu. Odgovorio mu je: “To je poslije ikindije dok ne zađe sunce.” Pa je pitao Ebu Hurejre, radijallahu anhu: “Kako će biti poslije ikindije a Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kaže ‘da ga neće potrefiti rob musliman klanjajući, a u tom vremenu se ne klanja’? Abdullah Ibn Selam, radijjalahu anhu, mu je rekao: “Zar nije Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: ‘Ko sjedne na neko mjesto čekajući namaz, on je u namazu.’ “
Kaže Ebu Hurejre, radijallahu anhu: ” Svakako.”
“Pa to je to” , reče Abdullah Ibn Selam.
Vjerodostojnim su ga ocjenili Tirmizi, Ibn Huzejme, Ibn Hibban, Hakim, Zehebi i Albani.
Što se tiče spomenuta 43 mišljenja po ovom pitanju, evo rezimirano i skraćeno:
1- Vrijeme primanja dove petkom je podignuto (prestalo) /Ibn el-Munzir ga prenosi od svog naroda.
2- Jedne džume (petka) u godini. /K'ab Ibn Malik
3- Vrijeme primanja dove je skriveno čitavog dana poput noći Lejletul-kadra. /Rafija i Ibn Kudame
4- Ono se mijenja u toku dana, nije u određenim vremenima. /Ibn Asakir, Gazali i El-Muhibb et-Taberi.
5- Kada muezini prouče sabahske ezane. /Od Aiše, radijjalahu anha.
6- Od zore do izlaska Sunca./ Od Ebu Hurejre, radijallahu anhu.
7- Od zore i od ikindije do akšama./ Od Ebu Hurejre.
8- Od zore i između toga da se imam popne na minber sve dok ne donese početni tekbir./ Od Ebu Hurejre, radijallahu anhu.
9- Prvi sat nakon izlaska Sunca./ El- Muhibb et-Taberi.
10- Prilikom izlaska Sunca./ Pripisuje se Ebu Zerru, radijallahu anhu.
11- Tri zadnja sata dana./ Od Ebu Hurejre, radijallahu anhu.
12- Od zevala (kada je Sunce u zenitu) dok sjenka ne postane pola lakta./ Prenose ga el-Muhibb et-Taberi i el-Munzir, mevkufen u Musnedu- slab.
13- Od zevala dok sjenka ne postane veličine lakta./ Prenose ga Ijad, Kurtubi i Nevevi.
14- Nakon zevala od pedlja do veličine lakta./ Od Ebu Zerra.
15- Kada Sunce pređe zenit./ Od Alije, Katade i Ebul-Alije.
16- Kada muezini prouče ezan za džumu./ Od Aiše, radijallahu anha.
17- Od zevala dok ne počne namaz./ Od Ebu es-Sivara el-Adevija.
18- Od zevala do izlaska Sunca./ Prenosi ga El-Muhibb et- Taberi.
19- Od zevala do zalaska Sunca./ Prenosi ga Ibn Mulekkin.
20- Između izlaska imama od početka namaza./ Od Hasana el-Basrija i Šafija.
21- Prilikom izlaska imama./ Od el-Basrija.
22- Od izlaska imama do kraja namaza./ OD Ebu Muse El-Ešarija i Ibn Omera.
23- Između vremena kada je zabranjena trgovina dok ne bude dozvoljena./ Od Šabija.
24- Od ezana do završetka namaza./ Ibn Abbasa, radijallahu anhu.
25- Kada imam sjedne na minber dok se ne završi namaz./ Što je došlo u hadisu Ebu Muse el-Ešarija. (Muslim)
26- Pri učenju ezana, vazu imama i ikameta./ Od Auf ibn Malika, radijallahu anhu.
27- Kada prouči ezan, popne na minber i prouči ikamet./ Ebu Umame, radijallahu anhu.
28- Od početka do kraja hutbe./ U slabom hadisu od Ibn Omera, radijjalahu anhu.
29- Kada imam dođe na minber i počne sa hutbom./ Prenosi Gazali.
30- Kada imam sjedne između dvije hutbe./ Prenosi Tibi.
31- Pri izlasku imama na minber./ Od Ebu Burdeta, vjerodostojno od Ibn ebi Šejbe.
32- Kada se obavlja namaz sve dok ne ustane sa svog mjesta./ Hasan el-Basri.
33- Od početka namaza do kraja./ Tirmizi i Ibn Madže od Amira ibn Aufa, ovo je stav Ibn Sirina.
34- Vrijeme kada je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao džumu./ Od Ibn Sirina.
35- Od ikindije do zalaska Sunca./ U hadisu od Enesa, Ebu Seida, Ibn Abbasa (slab).
36- U ikindiji namazu./ Mursel od Jahja Ibn Ishaka.
37- Od ikindije do kraja odabranog vremena./ Gazali u Idjau.
38- Nakon ikindije uopćeno./ Od Ebu Hurejre i Ibn Abbasa, radijallahu anhum, pripisano Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem.
39- Od pola dana do blizu kraja dana./ Od Ebu Seleme ibn Alkame.
40- Kada požuti Sunce dok ne zađe./ Od Tavus.
41- Zadnji sat nakon ikindije./ Dokaz je hadis od Džabira, radijallahu anhu, Ibn Selama i Ebu Hurejre, radijallahu anhum.
42- Kada kugla (lopta) Sunca počne da zalazi, dok ne zađe./ Od Fatime, radijallahu anhu (daif)
43- Dok imam na džumi uči Fatihu do Amin./ Prenosi Džezeri.
Najviše učenjaka je na dva mišljenja, na 25. i 41. a razlog tome je što su oba zasnovani na hadisima:
Prvo mišljenje- Kada imam sjedne na minber dok se ne završi namaz./ Što je došlo u hadisu Ebu Muse el-Ešarija. (Muslim)
Ovo mišljenje su odabrali Nevevi, Bejheki, Kurtubi, Ibn el-Arebi i drugi.
Drugo mišljenje- Zadnji sat nakon ikindije./ Dokaz je hadis od Džabira, radijallahu anhu, Ibn Selama i Ebu Hurejre, radijallahu anhum.
Ovo mišljenje su odabrali Imam Ahmed, Ibnul-Abdulberr, Ishak, Ševkani i mnogi drugi.
Radžih (odabrano) mišljenje je 41. mišljenje, to jest, da je vrijeme primanja dove petkom zadnji sat nakon ikindije. Razlog ovom odabiru je to što su hadisi Džabira, Ebu Hurejre i Ibn Selama, radijallahu anhum vjerodostojni, također jer je ovo stav većine ashaba, a ujedno hadis Ebu Muse el-Ešarija, radijallahu anhu, iako je u Muslimu ima slabosti. A Allah zna najbolje.
Neke nejasnoće koje su došle u hadisima:
Prva- to što je došlo u hadisu Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da se dova prima kada je u namazu, nakon ikindije, a tad je zabranjeno vrijeme za klanjanje, odgovor je došao u zadnjem spomenutom hadisu tj.da se ne misli na klanjanje nego da čovjek sjedne i čeka namaz i pri tome dovi kao da je u namazu.
Druga- U hadisu Ebu Hurejre, radijallahu anhu, je došlo da dovi stojeći (kaimen), ispravno je da se ovdje misli, ne na stojanje već na okupiranost nečim tj.dovom kao što su pojasnili Ibn Hadžer i drugi učenjaci.
Treća- U nekim rivajetima je došlo da se prima poslije ikindije (od ikindije do akšama) a u drugima, u zadnjem satu nakon ikindije, prije akšama, spoj između toga je da se rivajeti od ikindije do akšama svode na hadise u kojima je došlo da je u zadnjem satu (zbog poznatog usulskog pravila, svođenje općeg šerijatskog teksta na specifično).
Ve billahi tevfik

Ukoliko pronađete gramatičku grešku, OZNAČITE TEKST i prijavite tako što ćete pritisnuti Ctrl+Enter kada je tekst označen.

Povezani članci

Back to top button

Prijava gramatičke greške

Ova poruka će biti poslata urednicima sajta