KLANJANJE U CRKVI
KLANJANJE U CRKVI
– Esselamu Alejkum. Procitala sam ovo pitanje i odgovor ,sto me je zacudilo pa vas molim da mi odgovorite da li zaista musliman moze obaviti namaz u crkvi.
Isto tako nije mi jasno zasto bih isao u crkvu kad moze i na otvorenom prostoru obaviti namaz.Inace mnogi odgovori od dr.Ljevakovica su
kontradiktorni jer on se vise oslanja na tradiciju negoli na nacela islama.
Ako biste mi mogli odgovorit da li u Bosni ima samo jedan fetv-i-emin ,kako se oni biraju,ko im daje tu titulu,na osnovu cega?
(ovo je kopija pitanja i odgovora)
Selam. Ja sam iz Crne Gore i želio bih da mi razjasnite jednu nedoumicu u vezi obavljanja namaza u pravoslavnoj crkvi. Naime, u jednoj emisiji na crnogorskoj nacionalnoj televiziji čuo sam od jednog člana Mešihata Islamske zajednice Crne Gore koji je bio gost u emisiji da musliman može, ukoliko nema džamije ili nije u mogućnosti da u njoj obavi namaz može obaviti i u pravoslavnoj crkvi. Mene zanima da li je to tačno, tj. da li možemo obaviti neki namaz u pravoslavnoj crkvi?
Dr- Enes Ljevaković, fetv-i-emin
Es-selamu alejkum! Islam promiče i podržava dijalog, saradnju u dobru i miran suživot među pripadnicima različitih vjera i religija zarad općeg mira i dobra. Na tom tragu, u slučaju nužde, tj. ako nije moguće naći drugi prostor za klanjanje, što je inače veoma rijetko, dozvoljeno je klanjati namaz u crkvi, ako to ponudi odnosna kršćanska zajednica, pod uvjetom da se na prikladan način zastru slike, kipovi, krstovi koji se nalaze unutar prostora u kojem će se obaviti namaz. Nije dozvoljeno klanjati okrenut prema kipu, ikoni, fresci ili krstu, jer su to simboli druge vjere. Poznato je da je Poslanik, a.s., primio delegaciju kršćana iz Nedžrana u svojoj džamiji u Medini, gdje je ta delegacija provela neko vrijeme. (www.rijaset.ba)
ODGOVOR: Alejkumusselam.
Odgovor na pitanje obavljanja namaza u crkvi zahtijeva da se napravi razlika između obavljanja namaza u crkvi koju kršćani koriste i koja je kod njih u funkciji, i crkve koju kršćani iznajme muslimanima pod kiriju zastalno ili privremeno.
Što se tiče obavljanja namaza u crkvi koju kršćani koriste i koja je kod njih u funkciji, po tom pitanju se prenose četiri mišljenja učenjaka.
Prvo mišljenje – da nema nikakve smetnje da se klanja u crkvi. To se prenosi od Hasana El-Basrija, Omer ibn Abdulaziza, Ša’bija, nekih učenjaka hanbelijskog mezheba i mnogih drugih. Oni svoj stav dokazuju hadisom kojeg bilježe Buharija i Muslim u svojim Sahihima od Ebu Zera, radijallahu anhu, da mu je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Gdje god da te zadesi namaz klanjaj to je mesdžid”. Takođe, dokazuju time što je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, klanjao kod K’abe prije Hidžre iako su u njoj bili kipovi.
Drugo mišljenje – dozvola klanjanja uz pokuđenost zbog kipova i slika koje se nalaze u crkvi. Ovo je stav Ibn Abbasa, radijallahu anhuma, imama Malika i drugih. Oni dokazuju dozvolu klanjanja sa gore spomenutim hadisom, a pokuđenost sa hadisom kojeg bilježe Buharija i Muslim u svojim Sahihima od Ebu Talhe, radijallahu anhu, da je rekao: Čuo sam Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je rekao: “Meleci ne ulaze u kuću u kojoj ima pas i slika (kip)”.
Treće mišljenje – da ako u crkvi ima kipova i slika da nije dozvoljeno klanjati a ako nema onda je dozvoljeno. Ovo je stav Omera, radijallahu anhu, imama Ahmeda i ostalih. Zabranu klanjanja u crkvi u kojoj ima kipova dokazujugore spomenutim hadisom od Ebu Talhe, radijallahu anhu: “Meleci ne ulaze u kuću u kojoj ima pas i slika (kip)”. Takođe, dokazuju time što Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nije ušao u K’abu niti klanjao u njoj sve dok nije izbacio kipove iz nje. Isto tako dokazuju hadisom kojeg bilježe Buharija i Muslim u svojim Sahihima od Umu Seleme, radijallahu anha, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao govoreći o bogomoljama kršćana: “Oni kada im umre dobar čovjek na njegovom kaburu izgrade mesdžid (bogomolju) i naprave u njemu te kipove (slike), to su najgori ljudi kod Allaha na Sudnjem danu”. A dozvolu klanjanja u crkvi kada u njoj nema kipova i slika dokazuju postupkom mnogih ashaba koji su klanjali u crkvama.
Četvrto mišljenje – opća zabrana klanjanja u crkvi. Ovaj stav se pripisuje imamu Ahmedu i drugima, a nisam našao argumente sa kojim se dokazuje ovaj stav.
Odabrano mišljenje, a Allah najbolje zna, je da musliman treba izbjegavati (znači da nije haram) da klanja u crkvi ako ima mogućnost da klanja van nje, jer je to mjesto gdje se čini širk Allahu i uglavnom je puno kipova i slika. Au slučaju da se zadesi u crkvi i da je prinuđen da klanja u njoj nema nikakve smetnje da to uradi, pogotovo ako u njoj nema kipova i slika, a ako ima pokuđeno mu je klanjati, s tim da mu je namaz ispravan. Dokaz za dozvolu je hadis mutefekun alejhi “Gdje god da te zadesi namaz klanjaj to je mesdžid”. A dokaz za pokuđenost je hadis mutefekun alejhi “Meleci ne ulaze u kuću u kojoj ima pas i slika (kip)”.
A što se tiče iznajmljivanja crkve za potrebe klanjanja, održavanja hutbe i sličnog, a koju koju kršćani koriste ili ne koriste za svoje potrebe, nema nikakve smetnje za tako nešto uz obavezu uklanjanja ili prekrivanja kipova, slika i krstova. Dokaz za ovu dozvolu je hadis mutefekun alejhi od Džabira, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Učinjena mi je Zemlja mesdžidom i čistom, pa kojeg god čovjeka zadesi namaz neka klanja”.
A sa druge strane nije došla zabrana klanjanja namaza u crkvama ili drugim bogomoljama, kao što je došla zabrana klanjanja u kupatilima i mezarjima u hadisu “Zemlja je sva mesdžid osim mezarja i kupatila” (bilježi ga Tirmizi, a Albani ga ocjenjuje vjerodostojnim).
Prema tome, stav koji je iznio fetva-i-emin nije sporan, ali je sporno ono sa čime dokazuje taj stav, jer klanjanje u crkvi nema veze sa dijalogom sa kršćanima, sa suživotom i međusobnim zbližavanjem, kao što nema veze sa Poslanikovim, sallallahu alejhi ve sellem, primanjem delegacije Nedžrana u njegovom mesdžidu i njihovim boravkom u njemu.
A što se tiče tvog pitanja da li u Bosni ima samo jedan fetv-i-emin, kako se oni biraju, ko im daje tu titulu, na osnovu cega, to mi nije poznato. Ve billahi tevfik.
