OTKRIVANJE AVRETA U NAMAZU – da li kvari namaz?
PITANJE: Esselamu ‘alejke.
Kako postupiti kada nam se u toku namaza otkrije dio tijela koji treba biti pokriven? Npr. kada mahrama sklizne sa leđa i otkrije se dijelom vrat, ili se rukav zavrne pa se otkrije dio ruke. Je li dovoljno vratiti odjeću “na mjesto” ili obnoviti namaz rad’ otkrivanja avreta?
ODGOVOR: Alejkumusselam ve rahmetullahi ve berekatuhu.
Hvala Allahu i neka je salavat i selam na posljednjeg vjerovjesnika, a zatim:
Šta je stidno mjesto (avret) u namazu
Stidno mjesto u namazu, čije pokrivanje je šart valjanosti namaza, kod muškaraca su dijelovi tijela između pupka i koljena kod džumhura (većine) učenjaka. Kod hanabila je obaveza pokriti i jedno rame.
Dok je stidno mjesto u namazu kod žena čitavo tijelo žene osim lica i šaka kod džumhura (većine), a oko pokrivanja gornjeg dijela stopala učenjaci se razilaze.
Otkrivanje avreta u namazu
Nema razilaženja među učenjacima, osim kod veoma male skupine, da je pokrivanje stidnog mjesta u namazu šart valjanosti namaza.
Takođe, nema razilaženja da je pokvaren namaz klanjaču koji namjerno otkrije stidno mjesto u namazu. A učenjaci se razilaze oko valjanosti namaza ako se nenamjerno otkrije stidno mjesto u toku namaza. Po tom pitanju opštepoznata su dva mišljenja:
Prvo mišljenje: da otkrivanje avreta u namazu, svejedno namjerno ili nenamjerno, kvari namaz ako ga klanjač odmah ne pokrije.
Ovo je stav većine učenjaka, na tome su hanefije, malikije i šafije. (Hašijetu Ibn ‘Abidin 1/273, Mevahibul-dželil 1/498, El-Medžmu 13/166)
Da bi namaz bio pokvaren zbog otkrivanja avreta hanefije uslovljavaju dvije stvari:
1- da se otkrije četvrtina (pa naviše) nekog organa i
2- da to otkrivanje traje duže od obavljanja jednog rukna namaza.
To jest, ako se otkrije manje od četvrine nekog organa i traje kraće od vremena obavljanja tog rukna u toku kojeg se otkrilo, onda namaz nije pokvaren.
Zagovorači ovog stava svoje mišljenje dokazuju opštim argumentima koji obavezuju klanjača da pokrije avret u toku namaza.
Drugo mišljenje: nenamjerno otkrivanje većeg dijela tijela (avreta) u namazu u kratkom vremenu ne kvari namaz, takođe otkrivanje manjeg dijela tijela (avreta) duže vremena ne kvari namaz, poput toga da vjetar podigne odjeću i otkrije avret.
Ovo je stav hanabila. (Keššaful-kinna’a 1/269)
Oni to dokazuju hadisom kojeg bilježi Buharija u svom Sahihu od ‘Amr ibn Seleme, radijallahu anhu. On kaže da su njegov otac i još nekoliko ljudi iz njihovog naroda otišli kao delagacija ispred svog naroda kod Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Pa ih je poučio namazu i rekao da ih predvodi onaj ko najviše zna Kur’ana, a on je znao najviše iz Kur’ana, pa su ga postavili da im predvodi namaz. Jednom prilikom klanjajući kao imam u kratkom žutom ogrtaču koji kada padne na sedždu otkrije mu se stidno mjesto, pa je jedna žena koja je sa njima klanjala rekla: „Pokrijte stidno mjesto vašeg učača (imama)“, te su mu kupili amansku košulju. Nato je on rekao: „Nisam se obradovao ničemu nakon primanja islama kao radošću zbog toga (te košulje)“.
Kažu hanabile da nije prenešeno da su Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, ili neko od ashaba negirali to što su klanjali za imamom kojem se otkrivalo stidno mjesto u toku namaza.
Odabrano mišljenje je stav hanabila zbog spomenutog hadisa, a Allah zna najbolje.
Prema tome, kome se nenamjerno otkrije avret u namazu, čim to vidi ili sazna treba odmah da ga pokrije, a namaz mu je ispravan i ne treba ga prekidati niti ponavljati.
Ve billahi tevfik.
