PROPIS PERSIRANJA (JE LI TO SUNET?)
PITANJE: Esselamu alejkum. Da li je po sunnetu persirati osobu sa kojom se razgovara, u ovom slučaju ne znam da li da pišem “tebi” ili “vama”.
ODGOVOR: Alejkumusselam.
Nije prenešeno od ashaba, radijallahu anhum, da su oni oslovljavali Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, sa persiranjem, tj. da kažu obraćajući se njemu lično VI, uz sigurnost da time neće upasti u širk. A nema ljudi koji su voljeli, veličali, poštovali i cijenili nekoga kao što su ashabi cijenili, poštovali i veličali Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Iz ovoga se da zaključiti bez ikakve sumnje da persiranje neke osobe, bilo iz poštovanja ili što je na nekom položaju na kom se tako oslovljavaju, nije sunet niti islamski adab oslovljavanja iz poštovanja.
Ovakav način oslovljavanja nije od govora Arapa, mada ima učenjaka koji tvrde suprotno, ne oslovljava se pojedinac sa zamjenicom množine osim u riječima Uzvišenog Allaha kada On Uzvišeni o Sebi govori u množini sa zamjenicom MI, što predstavlja zamjenicu veličanja i uzvišenosti (dok po drugom tumačenju MI se odnosi na Allaha i Njegove meleke). Nama nije dozvoljeno da veličamo Allaha sa zamjenicom množine VI rekavši: Gospodaru naš Vi oprostite nama, ili Gospodaru naš Vi ste … i slično.
Uzvišeni Allah ima pravo da sebe veliča kako hoće, a mi kada o Njemu govorimo govorimo u obliku jednine, a Allah je onaj koji zaslužuje sve vrste veličanja.
Vjerovatno se sa ovim želi ostvariti čisti tevhid (tj. ispoljavanje ibadeta samo Allahu) i zatvoriti svi putevi koji vode u širk.
A što se tiče nekih izraza koji se mogu naći kod određenih učenjaka: “Mi tako smatramo”, “Mi tako kažemo”, i slično tome, ovi izrazi ne govore o samoveličanju učenjaka niti o samopersiranju, nego oni time izražavaju činjenicu da je džumhur (većina) učenjaka mezheba na kojem je on na tom stavu, pa tako ovim riječima učenjak izražava svoj stav i stav većine učenjaka njegovog mezheba.
A ono što možemo čuti u diplomatskom obraćanju “Mi smo odlučili, fulan i fulan (ime jedne osobe) osoba” ovo nije od arapskog jezika, vjerovatno se uvuklo u upotrebu na arapskom jeziku od strane onih koji su vladali arapima od Memalika i Osmanlija. S tim, da opet napomenem, da neki učenjaci poput mufessira Ibn Ašura smatraju da je obraćanje u formi množine (persiranje) sa ciljem izražavanja poštovanja način izražavanja na arapskom jeziku.
Prema tome, persiranje iz poštovanja ili veličanja nije od suneta nego najviše što se može reći je da je dozvoljeno.
Dozvoljeno je jer je ovo oblast adeta u kojima je osnova da je sve dozvoljeno osim ono za što imamo argument da je zabranjeno, a nije mi poznat šerijatski argument koji zabranjuje ovakav način oslovljavanja. Ve billahi tevfik.
