NAMAZ I POST U SKANDINAVSKIM ZEMLJAMA
Namaz onog ko živi u mjestu gdje se noć i dan smjenjuju u toku 24 sata
Prije nego spomenemo propis namaza i posta u zemljama u kojima noć ili dan traje više od 24 sata (mjesec, dva ili šest), treba znati da oni koji borave u mjestima u kojima se razlikuje dan od noći u toku 24 sata tako što je poznat vremenski izlazak Sunca i njegov zalazak, iako dan bude veoma dug ljeti i kratak zimi, na njima je obaveza da klanjaju propisanih pet namaza u njihovo vrijeme koje je šerijatski određeno, jer je došlo u kur’anskom ajetu: “Obavljaj namaz sa naginjanjem Sunca (zapadu), do mraka noći, i Kur’an (uči) zorom” (El-Isra’, 78).
A što se tiče njihovog određivanja vrijeme posta mjeseca Ramazana, na onima kojima je post obavezan je da se sustežu od hrane i pića i ostalog što kvari post od zore do zalaska Sunca u svojim mjestima sve dok se dan u njihovom mjestu razlikuje od noći i dok jedan dan i noć ukupno traju 24 sata.
Namaz onih koji žive u mjestima u kojima Sunce ne zalazi ljeti niti izlazi zimi
A oni koji žive u mjestima u kojima Sunce ne zalazi ljeti niti izlazi zimi, ili u mjestima gdje dan traje šest mjeseci i noć traje šest mjeseci, na njima je obaveza da klanjaju pet propisanih dnevnih namaza u svakih 24 sata i da odrede njihova vremena oslanjajući se pri tome na vrijeme namaza u njima najbližem mjestu u kojem se znaju namaska vremena pet propisanih namaza. Dokaz za ovo je ono što je došlo u hadisu Isra’a i m’iradža da je Allah ovom Ummetu naredio pedeset namaza u jednom danu i noći, pa je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, molio svoga Gospodara da smanjuje sve dok mu nije rečeno: “O Muhammede, oni (namazi) su pet namaza u toku dana i noći”. Bilježi ga Muslim. I ono što je došlo u hadisu Talhe ibn Abdullaha, radijallahu anhu, da je rekao: “Došao je čovjek Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, od stanovnika Nedžda raščupane kose, čujemo njegov glas ali ne razumijemo šta kaže, sve dok se nije približio Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, kad ono pita ga o Islamu.
Pa mu kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Pet namaza u toku dana i noći”. Pa je rekao (čovjek): “Jesu li mi obavezni drugi namazi?” Odgovorio je: “Nisu osim ako dobrovoljno klanjaš”. Bilježe ga Buharija i Muslim.
U vjerodostojnom hadisu se prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, pričao ashabima o Mesihu Dedždžalu pa su rekli: “Koliko će boraviti na zemlji?” Pa je rekao, sallallahu alejhi ve sellem: “Četrdeset dana: dan kao godina, dan kao mjesec, dan kao sedmica, a ostali dani kao obični dani”. Pa smo rekli: O Allahov Poslaniče, taj dan što je kao godina, je li nam u njemu dovoljno namaza kao u jednom danu? Pa je odgovorio: “Ne, nego im odredite vremena”. Bilježi ga Muslim. Pa dan koji je kao godina nije ubrojao jednim danom u kojem je dovoljno pet propisanih namaza za jedan dan, nego je naredio pet namaza u svakih 24 sata. I naredio im je da ih podijele na njihova vremena na osnovu vremenske razlike među njima u običnom danu u njihovim mjestima.
S toga je obaveza na muslimanima koji žive u mjestima za koja je postavljeno ovo pitanje kako se u njima određuju namaska vremena (u skandinavskim zemljama), da ta namaska vremena odrede oslanjajući se na najbliže njima mjesto gdje se raspoznaje dan od noći i u kojem se znaju namaska vremena pet propisanih dnevnih namaza uz pomoć šerijatski određenih znakova u svakih 24 sata.
Isto tako, na njima je obaveza post mjeseca Ramazana i na njima je da odrede vrijeme posta tako da odrede početak i kraj Ramazana, da odrede početak posta (sehur) kao i njegov završetak (iftar) za svaki dan Ramazana tako što će gledati na zoru i zalazak Sunca u njima najbližem mjestu u kojem se raspoznaje zora i zalazak Sunca i u kojem se raspoznaje dan od noći i u kojem dan i noć traju 24 sata.
Dokaz za ovo su spomenuti hadisi o Mesihu Dedždžalu i njegovom, sallallahu alejhi ve sellem, upustvu ashabima kako će tada odrediti namaska vremena jer u ovome nema razlike između namaza i posta. Ve billahi tevfik. Ovo je rezime fetve koju je po ovom pitanju izdalo Vijeće visokorangiranih učenjaka. Ve billahi tevfik.
