UBIJANJE (IZ MILOSTI) MAČKE OBOLJELE OD RAKA
PITANJE: Esselamu alejkum. Imam jedno pitanje u vezi kućnih životinja. Čuvam mačku već 12 godina u stanu i razbolela se od raka, rak je metastazirao na pluća i doktor kaže da joj je ostalo 2 do 3 meseca, možda i manje. Ovde gde živim kućne životinje uspavljuju kad počnu da se muče pre smrti, a mene interesuje šerijatski propis oko uspavljivanja, da li je to dozvoljeno? Doktor mi kaže da je to najbolje rešenje jer će početi da se guši, da nije uredu da je ostavim da se uguši i tako umre. Ako može odgovor na ovo pitanje i još jedno. Da li moram da je sahranim ili je dozvoljeno da se spali mačka? Tako je meni preporučeno od strane veterinara.. Hvala.
ODGOVOR: Alejkumusselam.
Odgovor na ovo pitanje se zasniva na dvije mes'ele: prva – propis ubijanja iz milosti (eutanazije) jer se pod spomenutim “uspavljivanjem” u pitanju misli na to i druga – propis ubijanja mačke.
Što se tiče propisa ubijanja iz milosti, tj. eutanazije, pod tim se podrazumijeva činjenje postupka kojima se postiže tzv. “dobra” ili “laka” smrt, odnosno namjerno prekidanje, skraćivanje života da bi se bolesniku, u ovom slučaju životinji mački, otklonile patnje. Ubistvo iz milosti podrazumijeva usmrćenje neizlječivo bolesnog ili olakšavanje smrti bolesne osobe za koju nema nade u ozdravljenje na osnovu zahtjeva samog bolesnika ili dozvolu njegovog staratelja. U većini slučajeva usmrćenje biva ubrizgavanjem injekcije koja sadrži veliku dozu narkotika (morfija) koja uzrokuje trenutnu smrt bolesnika. Postoji još jedna vrsta ubistva iz milosti a to je da se daju bolesnoj osobi, za koju nema nade u ozdravljenje i koja trpi nepodnošljive bolove, velike doze jakih sedativa (sredstva za umirenje živaca) koji daju bolesniku prividno zdravlje i olakšenje a u isto vrijeme postepeno ubrzavaju njegovu smrt.
Ubistvo iz milosti je haram i veliki grijeh, jer doza narkotika, koju neki ljekari zovu otrovnom dozom, koja se daje bolesniku uzrokuje smrt i smatra se jednom od vrsta ubistava (ubistvo spredumišljajem) za koju se ubica kažnjava odmazdom (smrću), ako to uradi bez dozvole bolesnika, a ako uradi sa njegovim zahtjevom razišli su se učenjaci oko kažnjavanja odmazdom. S tim da su složni da je to zločin za koji treba kazniti počinioca. A dokazi da je ubistvo zabranjeno su Kur'an, Sunnet i idžma’ (konsenzus) učenjaka, što je nužno poznato svakom muslimanu. Naravno, ovo što je rečeno o propisu ubistva iz milosti odnosi se na ubistvo iz milosti čovjeka. A isti propis zabrane se odnosi na ubijanje iz milosti neke životinje koju je po Islamu zabranjeno ubiti.
A što se tiče šerijatskog statusa ubijanja mačke, odgovor je da mačku nije dozvoljeno ubiti, izuzev ako napadne čovjeka i ne može se drugačije odbraniti od nje osim da je ubije ili da ga ezijeti a ne može se drugačije riještit njenog ezijeta osim ubistvom. Da mačku nije dozvoljeno ubiti dokaz je hadis kojeg bilježe Buharija i Muslim u svojim Sahihima, u kojem Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kaže: “Kažnjena je neka žena zbog mačke, jer je nije nahranila kada ju je već zatvorila, niti ju je pustila da jede životinje sa površine zemlje”. Ovaj hadis upućuje da je dozvoljeno držati mačku zatvorenu u kavezu pod uslovom da se redovno hrani i ne pati. A s obzirom da je žena kažnjena zbog zatvaranja mačke bez hrane što ju je odvelo u smrt, jasno ukazuje da mačku nije dozvoljeno ubiti.
Prema tome, uspavljivanje mačke, tj. njeno ubijanje iz milosti, nije dozvoljeno jer ubijanje iz milosti predstavlja indirektno učestvovanje u ubistvu i jer je ubijanje mačke zabranjeno našto ukazuje gore spomenuti hadis.
Sahrana mačke biva tako što se iskopa rupa u zemlji i u nju uginula mačaka zatrpa bez ikakvih ceremonija i obreda. A nema smetnje da se spali ako je to iz zdravstveno-siguronosnih razloga, u protivnom ne treba je spaljivati nego ukopati. Ve billahi tevfik.
