ČESTITANJE NOVE HIDŽRETSKE GODINE
PITANJE: Esselamu alejkum.
Kojim riječima je najbolje čestitati muslimansku Novu godinu? Ima li u tome širine ili mora na arapskom? Hvala.
ODGOVOR: Alejkumusselam ve rahmetullahi ve berekatuhu. Hvala Allahu i neka je salavat i selam na posljednjeg vjerovjesnika, a zatim:
Oko čestitanja hidžretske (muslimanske) Nove godine savremeni učenjaci imaju jako podijeljeno mišljenje.
Prvi stav – da nema smetnje u tome, ali da nije sunet
Ovo je stav, između ostalih, Abdulkerima El-Hudajra, Omera El-Mukbila, Rušejda El-Elme'ija i drugih.
Kažu da čestitanje potpada pod adete, običaje i dozvoljene stvari.
Drugi stav –ako ti neko čestita- odgovori, ali ne otpočinji prvi
Ovo je stav Bin Baza, Ibn Usejmina, Selmana El-Aude i drugih.
Kaže Bin Baz: „Ne znamo da ima osnova čestitanje Nove godine kod selefa. Niti znamo da nešto u Kur'anu ili sunetu ukazuje na propisanost toga. Međutim, ko ti prvi čestita, nema smetnje da mu kažeš: “I tebi takođe. ...“.
Kaže Ibn Usejmin: „O ljudi, mi ovih dana dočekujemo Novu islamsku hidžretsku godinu. Nije od suneta da uvodimo praznik zbog nastupanja ove godine. I nije od suneta da čestitamo jedni drugima Novu hidžretsku godinu. Međutim, čestitanje je stvar običaja, a ne vjerskih obilježja.“
Selman El-Auda smatra da je čestitanje od dozvoljenih stvari. A onda navodi ono što se prenosi od imama Ahmeda za čestitanje bajrama: ko ti čestita, uzvrati mu, ali ne otpočinji prvi. I dodaje da nema ništa vjerodostojno prenešeno oko čestitanja bajrama.
Treći stav – da je čestitanje hidžretske (muslimanske) Nove godine NOVOTARIJA
Ovo je stav Saliha Fevzana i drugih koji se sa njim slažu.
Svoj stav je iznio na hutbi i slično je odgovorio i na pitanje. Dokazuje to time što čestitanje nije prenešeno od ashaba, a oni su za vrijeme hilafeta Omera, radijallahu anhu, na njegovu inicijativu uveli hidžretski kalendar.
Četvrti stav – da je čestitanje hidžretske (muslimanske) Nove godine zabranjeno
Ovo je stav ‘Alevija ibn Abdulkadira Es-Sekkafa i drugih koji se sa njim slažu.
On obrazlaže zabranu na sljedeći način: (rezime njegovog izlaganja) http://www.dorar.net/article/145 – Ljudi čestitaju jedni drugima ono što ih raduje zbog nekog ni'ameta koji ih zadesi ili zbog otklanjanja nekog musibeta. Poput čestitanja braka, rođenja djeteta, uspjeha na poslu, školi i slično. U ovim čestitanjima nema smetnje, ono se kreće između dozvoljenog ili preporučenog, jer ovi povodi nisu vezani za neko određeno vrijeme i jer potpadaju pod dozvoljene uobičajene stvari.
Dok čestitanje u određenim vremenima, svake godine, svakog mjeseca ili određene dane, traži detaljnije pojašnjenje:
– bajrami, njihovo čestitanje je prenešeno od skupine ashaba
– godine, poput čestitanja Nove hidžretske godine
– mjeseci, poput nastupanja Ramazana, oko čega postoji poznato razilaženje među ulemom
– dani, poput čestitanja dana rođenja Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, ili dana Isra’ i Miradža i slično, propis toga je jasan, da su to novotarije jer se vežu za vjeru.
Sva čestitanja u ovim vremenskim povodima nisu potvrđena u šerijatskim tekstovima, osim čestitanja bajrama što se prenosi od ashaba, niti je išta prenešno od ashaba niti selefa ovog ummeta, a i njima su ovi vremenski povodi bili poznati. Oni su čestitanje skratili na dva bajrama.
Zatim je naveo da je čestitanje Nove hidžretske godine zabranjeno zbog sljedećih stvari:
1- čestitanje nekog određenog dana u godini se svake godine ponavlja, pa se ono veže za praznike, a zabranjeno nam je imati druge praznike mimo dva bajrama, te se zbog toga i ovo čestitanje zabranjuje
2- u ovome je oponašanje židova i kršćana, a naređeno nam je da im budemo oprečni, obje ove vjerske skupine čestitaju svoje Nove godine
3- u ovome je oponašanje i medžusija i arapskih mušrika; medžusije čestitaju praznik Nejruza koji je početak njihove godine, a Arapi su čestitali svojim kraljevima prvi dan Muharrema
4- dozvola otvara vrata čestitanju Nove školske godine, Dana nezavisnosti, državnih praznika i slično, a mnogi oni koji dozvoljavaju nisu na ovom stavu
5- dozvola otvara vrata čestitanju i Nove gregorijanske godine, tj. po Miladiju, jer su mnoge muslimanske države učinile ovaj kalendar oficijelnim
6- dozvola čestitanja otvara vrata pravljenja proslava, priredbi, zijareta, raspusta i sličnog ovim povodom
7- čestitanje Nove hidžetske godine nema smisla, jer se nešto čestita zbog neke dobijene blagodati ili prestanka musibeta, a koja blagodat se dobila sa nastupanje Nove hidžretske godine, osim što je ljudima skraćen životni vijek.
Odabrano mišljenje je drugi stav učenjaka, stav koji je između tri međusobno suprostavljena mišljenja, tj. između novotarije, zabrane i opšte dozvole. Čestitanje nove hidžretske godine nije sunet, niti pohvalno djelo i ne treba ga praktikovati. A oni koji čestitaju nisu griješni, osim što ustrajavanje na njemu može biti šerijatski sporno zbog onoga što je navedeno kao argumentacija kod četvrtog stava, a Allah zna najbolje.
Ve billahi tevfik.
