POZIV U BOŠNJAŠTVO (bošnjački nacionalizam) – VJERSKA OBAVEZA ILI MODERNI DŽAHILIJET

PITANJE: Bismillah elhamdulillah, vessalatu vesselamu ala Resulillah
Esselamu alejkum! Ovo moje pitanje je vezano za bošnjaštvo…
Ono što me je motivisalo da tražim pojašnjenje i stav islama je stanje u kom učeni ljudi na džumi sa minbera, i na dersovima pozivaju ljude u bošnjačku naciju, pa imam utisak da se ljudima u džamiji priča o nečemu o čemu ne bi trebalo… (ovo je jako izražena pojava u Sandžaku).
Na primjer na dersu, na temu islamskog buđenja se navodi da je bošnjaštvo jedno od pravila islamskog buđenja kod nas, u drugom obraćanju se kaže da je “Bošnjaštvo sa svim onim što podrazumjeva obaveza šerijatska”, zatim “Bošnjaštvo je bazirano na Kur`anu i sunnetu”, “Naša vjerska obaveza je da gajimo bošnjaštvo”, da je “poziv u bošnjaštvo poziv u islam”, da čovjek koji primi islam na našim prostorima je odmah i bošnjak i sl… (radi se o profesorima, svršenicima Medinskog univerziteta iz Sandžaka, a tu braću svakako uvažavam, te stoga i želja više da mi objasnite ovo pitanje).

U isto vrijeme, u mojoj komunikaciji sa tim daijama, čuo sam optužbe i sumnjičenja na račun onih  muslimana  sa naših prostora, koji ne prihvataju da se deklarišu kao bošnjaci.
Lično smatram da su se proteklih dvadesetak godina ogromna energija, trud, imetak utrošili na poziv u bošnjaštvo i da je mnogo veći hajr mogao biti postignut da su se svi ti resursi  utrošili u poziv u ispravno vjerovanje, poziv na namaz, poziv u otklanjanju raznih prisutnih devijacija i slične hajrove…
Sve ovo je kod mene izazvalo određenje šubhe, pa sam se odlučio da pitam o ovome!
Interesuje me vaš stav o svemu ovome, kako islam gleda na nacionalizam, i konkretno pitanje bošnjačke nacije, obzirom da se vezuje za kafire bogumile i njihova obilježja (tipa grb i zastava).

ODGOVOR: Alejkumusselam.
Da bi se govorilo o stavu Islama o pozivanju u bošnjaštvo ili bošnjački nacionalizam neophodno je da se ukratko pojasni termin nacionalizma uopćeno kao i historijski aspekt pojave nacionalizma i svega onoga što je došlo sa njegovom pojavom.

Nacinalizam na Zapadu
Ono što se može naći u literaturi koja govori o nacionalizmu, sa malim razlikima i nijansama u nekim detaljima, je sljedeće:
Nacionalizam predstavlja privrženost sopstvenoj naciji ili narodu. A u širem smislu, nacionalizam znači privrženost vlastitoj naciji i njenim interesima, zanemarujući interese drugih nacija.

Pojam nacinalizma se istovremeno odnosi i na politički pokret po kojem je nacija definisana u okvirima etničke pripadnosti ili nacionalne kulture, što joj daje pravo da konstituiše nezavisnu, suverenu ili autonomnu političku zajednicu, baziranu na zajedničkoj istoriji i sudbini.

Međutim, istina je da se teoretičari nacionalizma međusobno razilaze na kojim osnovama je izgrađen nacionalizam. Neki kažu da se zasniva na vjeri i jeziku, drugi na zajedničkim običajima, treći na boji kože ili etničkom porijeklu, četvrti na zajedničkom geografskom mjestu, peti na svemu dosad spomenutom, šesti na samo nekim spomenutim osnovama a ne svim, poput jezika, zajedničke istorije i geografskog mjesta, a ovo zadnje je ono što se najčešće podrazumijeva pod nacionalizmom i nacijom.

Nacionalizam u svojim ekstremnim oblicima može prerasti u fašizam, kao fašizam u Italiji i Španiji, ili nacionalsocijalizam koji se pojavio u Njemačkoj, u prvoj polovini 20. vijeka. Nacionalizmi ove vrste zagovaraju autoritativnu državu sa ograničenim individualnim pravima građana, a u slučaju nacionalsocijalizma zagovaraju i antisemitizam, superiornost arijevske rase i militarizam.

Historijski gledano, iako su se određeni fenomeni koji bi se mogli nazvati nacionalizmom postojali kroz sve vrijeme povijesti, ali se u svom modernom obliku nacionalizam javlja tek početkom 19. vijeka sa
pojavom romantizma u umjetnosti i književnosti i kao odgovor na univerzalnost renesanse i humanizma.

Vrlo bitno je napomenuti, da je prije pojave nacionalizma kriterijum za razlikovanje među ljudima uglavnom bila religija (vjera). A nakon Napoleonovih ratova (krajem 18. i početkom 19. vijeka) dolazi do formiranja jedinstvenih jezika, a tradicije se međusobno miješaju stvarajući veće grupe ljudi iste kulture. Ovo vremenom dovodi do stvaranja nacija, tj. velikih grupa ljudi koji govore istim jezikom, koji su iste vjere i imaju sličnu tradiciju. Do Berlinskog kongresa 1878. godine stvorene su sve veće nacionalne države svijeta.

Nacionalizam je doveo do pojave nacionalnih država, tj. države čije su granice definisane jezičkim ili kulturološkim granicama, a ne osvojenim teritorijama kao što je to bio slučaj ranije, a što je dovelo do promjene karte Evrope.
Po nekima, nacionalizam je snažna nacionalna svijest koja podrazumijeva:
– ljubav prema svojoj naciji,
– dobro poznavanje nacionalne istorije i kulture,
– isticanje nacionalnih obilježja,
– nacionalni ponos i strasno zalaganje za nacionalni prosperitet.

Po drugima, razvijeni pojam nacionalizma podrazumijeva političku ideologiju, sistem vrijednosti, predstava, načela, stavova, predrasuda i stereotipa, čije jezgro čini romantičarski kult nacionalne države, oko kojeg se ispredaju mitovi, legende koji se odnose na idealizovani nacionalni karakter i mistifikovanu nacionalnu istoriju.

Nacionalizam se u 19. stoljeću nametnuo kao dominantna ideologija u svijetu te je imao ključnu ulogu u mnogim važnim događajima kao što je izbijanje prvog i drugog svjetskog rata, odnosno cijelog niza etničkih sukoba od kojih mnogi traju i do današnjeg dana.

S obzirom na ulogu koju je odigrao u izbijanju nekih od najkrvavijih događaja u povijesti, nacionalizam često ima značenje omalovažavanja drugih nacija te se povezuje uz etničku netoleranciju, etničko čišćenje, šovinizam i militarizam. S druge strane mu se često iz ideoloških razlika daje pozitivan predznak kada se manifestira u obliku oslobodilačkih pokreta protiv velikih imperijalističkih sila; ili malih a napornih susjeda, odnosno kada daje podsticaj za napredak kulture i tehnologije kroz miroljubivo natjecanje nacionalnih država.

Nacionalizam može značiti više stvari:
– u pozitivnom smislu nacionalizam je isto što patriotizam, a patriota je onaj ko se identificira sa svojom zemljom i svojim narodom bez vrijeđanja ili omalovažavanja drugih naroda.
– u negativnom smislu nacionalizam se poistovjećuje sa šovinizmom prema svim nepripadnicima većinske nacije, a šovinizam je uvjerenje u nadmoćnost ili superiornost vlastite skupine ili naroda nad drugima uz obezvrijeđivanje ljudi drugih nacija.

Nacionalizam u svom ekstremnim slučaju dovodi do politike progonjenja, istrebljivanja i ugnjetavanja drugih naroda i nacija.

Nacionalizam u islamskom svijetu

Naravno, nacionalistička ideja se prenijela i u islamski svijet i muslimanske zemlje.

Smatra se da su početna tačka promjene islamskih zemalja u nacionalne države pohodi Napoleona Bonaparte u islamskom svijetu pred kraj 18. stoljeća. Prvu ideju da se muslimanske zemlje podijele i rasparčaju na nacionalne državice dao je sam Napoleon kada je vidio koliki uticaj ima El-Azhar kada je pozvao muslimane na otpor protiv Francuza.

Nakon odlaska Francuza iz Egipta 1904. i dolaskom paše Muhammeda Alije, koji je bio albanski oficir u osmanskoj vojsci, na vlast u Egiptu, ideja osnivanja nacionalnih država je našla svog pomagača u samom paši.

On je poslao svoga sina Ibrahima Pašu u Šam da ga osvoji a nakon toga Ibrahim Paša je poništio islamske propise i zakone koji su se sprovodili nad kršćanima i pozvao je u njihovo izjednačavanje sa muslimanima pred zakonom (ovo je isto uradio njegov otac u Egiptu).

Takođe, Ibrahim Paša je dozvolio i podsticao otvaranje kršćanskih organizacija i škola preko kojih je vršeno pokrštavanje i preko kojih su prenošene zapadne ideje, filozofije i pogledi u islamski svijet. Dok je početak organizovanog djelovanja u širenju arapskog nacionalizma bio u zemljama Šama (Libana, Palestine i Sirije) i to od strane arapskih kršćana.

Arapski nacionalisti smatraju da su Arapi jedan poseban i nezavisan umet (narod) u odnosu na druge narode i nacije, te da su oni (Arapi) arapski umet a ne islamski umet niti dio islamskog umeta jer po njima u stvarnosti ne postoji ISLAMSKI UMET.

Takođe, smatraju da je veza, zajednička osnova i temelj oko koje se okuplja i ujedinjuje arapska nacija u stvari ARAPSKI JEZIK, koji je temelj arapske nacije, a nakon toga dolazi zajednička istorija i etničko porijeklo. Arapski nacionalizam je tema za sebe što nije cilj ovog teksta.

Šerijatski status nacionalizma

Na samom početku je neophodno da se navedu osnovni i temeljni principi Islama po kojima se pravi razlika među ljudima.

– Naime, IMANSKA ILI AKIDETSKA VEZA, u osnovi, je jedina veza (mimo očinske) među ljudima koju Islam priznaje i na osnovu koje gradi mnoge propise među ljudima. Po Islamu jedina podjela među ljudima je imanska (vjerska) i akidetska podjela na osnovu koje se dijele ljudi na mu'mine i kjafire.

Šerijat razdvaja između oca i sina, muža i njegove supruge shodno njihovoj akidi, imanu i vjeri, tj. da li su kjafiri ili mu'mini.

Takođe, ljubav i mržnja (El-Vela’ vel-Bera’, tj. ljubav prema vjernicima i mržnja prema nevjernicima) u Islamu je zasnovana na imanu i kufru, a ne narodnosti, naciji, etničkoj pripadnosti, rasi, boji kože ili slično.

– Od temeljnih principa Islama je da su mu'mini jedna cjelina i jedan umet gdje god da su i kakvog god etničkog porijela, boje kože i nacije bili.

Kaže Uzvišeni: “Zaista, ovaj vaš Ummet je jedan ummet, a Ja sam vaš Gospodar, pa Mi ibadet činite” (El-Enbija’, 92), takođe, u drugom ajetu: “Zaista, ovaj vaš Ummet je jedan ummet, a Ja sam vaš Gospodar, pa Me se bojte” (El-Mu'minun, 52).

Takođe, iz ovog principa proizilazi drugi temeljni principa Islama a to je da je musliman brat muslimanu ma koje narodnosti, nacije, etničke pripadnosti, rase, boje kože ili slično bio. Kaže Uzvišeni: “Samo su vjernici braća” (El-Hudžurat, 10).

Takođe, kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu kojeg bilježi Muslim u svom Sahihu: “Musliman je brat muslimanu”.

– Islamska akida (vjera Islam) je ono što je ujedinilo podijeljene i zaraćene Arape (arapska plemena) a ne arapski jezik, etnička pripadnost ili neka druga veza.

Kaže Uzvišeni: “Svi se čvrsto Allahova užeta držite i nikako se ne razjedinjujte! I sjetite se Allahove milosti prema vama kada ste bili jedni drugima neprijatelji, pa je On složio srca vaša i vi ste postali, milošću Njegovom, prijatelji; i bili ste na ivici vatrene jame, pa vas je On nje spasio. Tako vam Allah objašnjava Svoje dokaze, da biste na Pravom putu istrajali” (Ali Imran, 103).

A u drugom ajetu: “I On je sjedinio srca njihova. Da si ti potrošio sve ono što na Zemlji postoji, ti ne bi sjedinio srca njihova, ali ih je Allah sjedinio – On je zaista silan i mudar” (El-Enfal, 63)

I ne samo Arape, islamska akida (islam) je ujedinila sve narode i narodnosti, od Perzijanaca, Afrikanaca, Indijaca, Turaka, Slovena pa nadalje, koji su pali pod muslimansku vlast a potom primili Islam.

Zatim su živjeli u jednoj državi (hilafetu) ili više njih ali ne na nacionalnoj osnovi, sve dok muslimane nije podijelio Zapad (nakon Napoleonovih ratova i kolonijalizma) na nacionalne države, Turke, Egipćane, Palestince, Sirijce, Pakistance, Irance, Iračane, itd.

– Od temelja ove vjere je da nema prednosti Arap nad nearapom niti nearap nad Arapom, niti bjelac nad crncem niti crnac nad bjelcom.

Kaže Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu od Ebu Nadrete, od ashaba koji je prisustvovao hutbi na Mini na Oprosnom hadždžu: “O ljudi, zaista je vaš Gospodar jedan, zaista je vaš otac (Adem, alejhisselam) jedan, nema prednosti Arapu nad nearapom, nema prednosti crnac nad čovjekom crvene kože osim po takvaluku (bogobojaznosti)”. Hadis bilježi Ahmed u svom Musnedu a Albani i Mukbil El-Vadi'i ga ocjenjuju vjerodostojnim, a drugi muhaddisi vjerodostojnim ili dobrim na osnovu drugih rivajeta.

U drugim rijavetima kod Bejhekija i Taberanija je došlo: “Nema prednosti Arapu nad nearapom, niti nearap nad Arapom, nema prednosti čovjekom crvene kože nad crncem niti crnac nad čovjekom crvene kože osim po takvaluku (bogobojaznosti)”. Kažu El-Busiri i El-Hejsemi da su ravije hadisa pouzdane.

Prema tome, na osnovu ovog hadisa nema prednost Arap nad nearapom, niti Bošnjak nad Srbinom ili Hrvatom, niti Srbin ili Hrvat nad Bošnjakom osim po bogobojaznosti (ako su svi muslimani).

Znači, Srbin ili Hrvat koji primi Islam je bolji kod Allaha od Bošnjaka ateiste ili onog koji se odmetne od Islama ili ne praktikuje Islam a tvrdi i misli da je musliman.

– Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je poslan sa vjerom Islam i islamskom akidom svim ljudima bez obzira na njihovu rasu, porijeklo, naciju, narodnost, boju kože i slično.

Kaže Uzvišeni: “Reci: ‘O ljudi, ja sam svima vama Allahov poslanik'”. (El-E'araf, 158), “A tebe smo samo kao milost svjetovima poslali” (El-Enbija, 107), “Mi smo te poslali svima ljudima da radosne vijesti donosiš i da opominješ, ali većina ljudi ne zna” (Sebe’, 28).

Ako bi Islam neku naciju ili neki narod trebao da uzdigne to je arapska, jer je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, bio Arap, Kur'an je objavljen na arapskom, ashabi su u većini bili Arapi, Islam su raširili Arapi, i slično, ne nego baš suprotno, bili su poniženi svi Arapi (prevenstveno Kurejšije) koji su odbili Islam i suprostavili se Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem. Što znači da je akida ona koja je razdvajala Arape jedne od drugih.

– Smisao postojanja raznih naroda, nacija i rasa je da bi se ljudi međusobno upoznavali, a najbolji od ljudi je onaj ko je najbogobojazniji, tj. onaj koji najdosljednije slijedi ono što je objavljeno Muhammedu, sallallahu alejhi ve sellem.

Kaže Uzvišeni: “O ljudi, Mi vas od jednog čovjeka i jedne žene stvaramo i na narode i plemena vas dijelimo da biste se upoznali. Najugledniji (najplemenitiji) kod Allaha je onaj koji Ga se najviše boji, Allah, uistinu, sve zna i nije Mu skriveno ništa”. (El-Hudžurat, 13)

Od konkretnih primjera u kojima se nedvosmisleno stavlja na znanje da Islam ne daje prednost etničkom porijeklu, narodnosti i naciji, je činjenica da je objavljen Kur'an u kojem se proklinje Ebu Leheb (u suri Mesed), čije ime je bilo Abdul'uzza ibn Abdul Mutalib, amidža Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, a koji je znači, Hašimija i Kurejšija, a istovremeno Islam je uzdigao Bilala, radijallahu anhu, crnog Abesinca oslobođenog roba, takođe Ammara i Suhejba, radijallahu anhuma.

Uzvišeni Allah naređuje Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, da sabura sa slabim i potlačenim muslimanima poput ove trojice: “Budi čvrsto uz one koji se Gospodaru svome mole ujutru i naveče u želji da naklonost Njegovu zasluže, i ne skidaj oči svoje s njih iz želje za sjajem dunjalučkog života …” (El-Kehf, 28).

Bilježe Ibn Madže i Ibn Ebi Šejbe da su Akre'a ibn Haris i Ujejne ibn Hisn, radijallahu anhuma, došli kod Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pa kada su vidjeli kod njega Suhejba, Bilala, Ammara i Habbaba, radijallahu anhum, rekli su: “O Muhammede, tebi će doći delegacije od Arapa pa se stidimo da nas Arapi vide sa ovim robovima”.

Pa skoro kad je odlučio Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, da za prvake Arapa odredi sastanak došao mu je Džibril, alejhi selam, sa Kur'anom u kojem mu se to zabranjuje.

Kaže Uzvišeni: “I ne tjeraj od sebe one koji se ujutro i naveče Gospodaru svome mole želeći naklonost Njegovu, ti nećeš za njih odgovarati, a i oni neće odgovarati za tebe, jer bi, ako bi ih otjerao, nasilnik bio” (El-En'am, 52).

Ovaj hadis je šejh Albani ocijenio vjerodostojnim.

Takođe, Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je Ebu Džehla, Omera ibn Hišama, nazvao faraonom ovog Ummeta iako je bio iz plemena Mahzum i Kurejšija.
Ebu Ubejde, radijallahu anhu, je ubio svoga oca u bici na Bedru zbog akide i Islama a obojica su bili kurejšijskog porijekla. Islam pravi razliku među ljudima na osnovu akide (vjere) a ne nacionalnosti. Omer, radijallahu anhu, je bio stava da se zarobljenici Bedra pobiju, što je Kur'an potvrdio, a oni su bili iz plemena Kurejš i to najbliža rodbina ashaba. I na kraju, Islam je izvojevao pobjedu sa ashabima poput ovih oslobođenih robova koji će se spominjati i veličati do Sudnjeg dana, dok je istorija Kurejšija protivnika Islama završila sa proklinjanjem istih i iznošenjem sramote na njih.

Nakon svega spomenutog može se reći o stavu Islama o nacionalizmu uopćeno i bošnjačkom nacionalizmu posebno sljedeće:

Prvo – nacionalizam okuplja ljude na osnovu njihovog nacionalnog, narodnog ili etničkog porijekla, a što je oprečno Islamu koji okuplja ljude na osnovu akide (vjere).

Drugo – nacionalizam daje prednost kršćaninu Arapu (Bošnjaku ateisti) nad pakistanskim ili turskim muslimanom (nad Srbinom ili Hrvatom koji prime Islam).

Treće – nacionalizam pomaže kršćanina ili Židova Arapa (Bošnjaka ateistu) protiv pakistanskog ili turskog muslimana (Srbina ili Hrvata koji prime Islam) samo zato što su iste nacije.

Četvrto – nacionalizam poziva na ljubav prema vladarima, prvacima i herojima vlastite nacije pa makar bili i kjafiri (bogumili, kršćani ili ateisti), a Islam zabranjuje prisnost, ljubav i prijateljovanje sa svim vrstama kjafira.

Peto – nacionalizam poziva na ljubav prema pripadnicima vlastite nacije pa makar bili kjafiri ili ateisti, dok Islam poziva na ljubav u ime Allaha prema mu'minima bez obzira koje nacije, naroda ili rase bili, a istovremeno poziva na mržnju u ime Allaha prema kjafirima pa makar bili iz vlastitog naroda ili nacije.

Šesto – nacionalizam ne prihvata da mu Ustav bude Kur'an a Islam jedina vjera, vodeći računa da to ne bi izazvalo otpor, suprostavljanje, nelagodnost i odbijanje “braće” po naciji nemuslimana, ateista, kršćana i ostalih. A jedina vjera priznata kod Allaha je Islam i jedini zakon koji je vadžib primjenjivati je Šerijat.

Sedmo – po nacionalizmu Islam ne odgovara ovom suvremenom dobu napretka i civilizacije, osim u sferi privatnog života i džamije, a Islam je došao da uredi sve sfere ljudskog života od vođenja države  do ophođenja prema životinjama.

Osmo – po nacionalizmu  vjera (Islam i druge vjere) je obavila i završila svoju ulogu u historijskom razvojnom periodu, dok su danas neminovna druga nova načela i principi savremenog života kojima vjera ne može udovoljiti. A po načelima Islama Islam je vjera koja odgovara i zadovoljava sve potrebe čovječanstva do Sudnjeg dana.
Deveto, deseto, …

Postaje slika o nacionalizmu još jasnija ako ovome pridodamo nedvojbene činjenice da je nacionalizam, svejedno koje boje i filozofije bio, bio povod i uzrok sljedećih nedaća, belaja, zločina i genocida:

– prvog svjetskog rata i svih ljudskih žrtava i materijalnih šteta koje su iz njega proizašle ,
– drugog svjetskog rata i svog zla koji se u njemu desio pod plaštom prvenstveno fašističkog nacionalizma,

– zločina, etničkog čišćenja i genocida u zadnja dva stoljeća nad muslimanskim stanovništvom Balkana od strane kršćanskog stanovništva (prvenstveno srbo-četnika i crnogoraca) u ime srpskog ili nekog drugog nacionalizma,

– zločina nad nehrvatskim (prvenstveno Jevrejima i Srbima) stanovništvom na prostorima samoproglašene NDH od strane Hrvata ustaša u ime hrvatskog nacionalizma. I tako dalje.

Na kraju postaje sasvim jasno da je pozivanje u Bošnjaštvo ili bošnjački nacionalizam, a još to vezivati sa vjerom Islamom ili čak smatrati vjerskom obavezom ili čak šta više tvrditi da nema Islama bez Bošnjaštva, da je to ništa drugo do MODERNI DŽAHILIJET u kojem, da bude apsurd još veći, Bošnjaci kasne za ostatkom svijeta nekih stotinjak godina.

Takođe, ovakvo ponašanje se ne može pravdati lijepom namjerom, teškim političkim stanjem i nejedinstvom, svođenjem nacionalizma na patriotizam i sličnim izgovorima i opravdanjima.

Prema tome, Islam je iznad nacionalizma i čist je od svih nacionalnih ideja i onoga što one donose sa sobom na što su nedvosmisleno i jasno ukazali gore spomenuti šerijatski tekstovi.