NOŠENJE OBUĆE (i sličnog) OD SVINJSKE KOŽE

PITANJE: Esselamu alejkum.
Ako osoba ima obuću za koju ne zna od koje je kože napravljena, može, a i ne mora biti svinjska, da li mu je dozvoljeno da tu obuću nosi? Da napomenem da može da priušti novu za koju će se raspitati od koje je kože napravljena.

ODGOVOR: Alejkumusselam ve rahmetullahi ve berekatuhu.
Hvala Allahu i neka je salavat i selam na posljednjeg vjerovjesnika, a zatim:
Odgovor na pitanje propisa upotrebe obuće, tašni i sličnog od svnjske kože se vraća na pitanje čišćenja svinjske kože štavljenjem. A oko čišćenja svinjske kože štavljenjem učenjaci imaju podijeljeno mišljenje.

Prvo mišljenje: da se svinjska koža ne čisti štavljenjem i da nije dozvoljena njena upotreba, jer je ona sama po sebi nečista.
Ovo je zvanični stav četiri poznata fikhska mezheba od hanefija, malikija, šafija i hanabila.
Argumenti sa kojima dokazuju svoj stav su sljedeći:
1. Riječi Uzvišenog u prevodu značenja: “Reci: “Ja ne vidim u ovome što mi se objavljuje da je ikome zabranjeno jesti ma šta drugo osim strvi, ili krvi koja ističe, ili svinjskog mesa, – to je doista pogano” (El-En’am 145).
Kažu da se pokazna zamjenica “To je” vraća na svinju, a “ridžs” znači nečistoća, te je prema tome čitava svinja sama po sebi nečista.
Kaže Ibn Abidin: “Jer je svinja sama po sebi nečista što znači da je njeno tijelo sa svim njegovim dijelovima nečisto bila ona živa ili mrtva, nečistoća svinje nije zbog krvi zbog čega su nečiste druge životinje pa zato ne koristi joj štavljenje …”[Hašijetu Ibn Abidin, 1/04]. Većina učenjaka smatra da kožu svinje ne obuhvata hadis: “Koja god koža se štavi postaje čista”.
Kaže El-Kurtubi: “Poznato je kod nas da koža svinje ne ulazi u hadis niti ga obuhvata njegovo opće značenje …”[Tefsir el-Kurtubi, 10715].
Komentar: Riječi Uzvišenog “To je doista pogano” se vraćaju na svinjsko meso a ne na svinju, tako da ovaj ajet ne može biti dokaz nečistoće svinje same po sebi.
2. Svinja je sama po sebi nečista, a štavljenje je poput života, pa kao što život nije otklonio nečistoću od svinje tako ga ne otklanja ni štavljenje.
Komentar: Ovom dokazu se može prigovoriti da su izgradili svoj argument na nečemu što samo treba imati dokaz a to je da je svinja sama po sebi nečista.
3. Svinja se po idžmau učenjaka ne smatra životinjom koja podliježe šerijatskom klanju a to znači da je ona poput strvine, ne čisti je štavljenje i nije dozvoljeno njeno korištenje.
Komentar: Ovaj argument se ne može održati niti imati snagu ispred hadisa koji kaže da od koje god životinje da štavimo kožu postaje čista.

Drugo mišljenje: da štavljenjem kože svinje ona postaje čista.
Ovo je stav zahirijskom mezheba i Ibn Hazma, takođe, Sahnuna, Ibn Abdulhakema i Abdulmun’ima ibn El-Garesa od malikija i Ebu Jusufa od hanefija.
Dokazi ovog mišljenja su hadisi koji sa svojim općim značenjem ukazuju da štavljenjem kože bilo koje životinje ona postaje čista. Od tih hadisa su sljedeći:
1 – “Kada se izvrši štavljenje kože ona je čista” [Muslim od Ibn Abbasa, radijallahu anhuma]. U hadisu riječ “el-ihabu” u arapskom jeziku ima opće značenje i obuhvata kože svih vrsta životinja.
2 – U istom rivajetu sa drugačijim riječima: “Koja god koža se štavi postaje čista”[Tirmizi i Ibn Madže, vjerodostojnim ga ocjenjuje Tirmizi i Albani]. Riječ “koja god” ima opće značenje i odnosi se na kože svih životinja.
3 – Ušao je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u dvorište neke kuće i napio se vode iz obješene mješine, pa mu rekoše da je ta mješina od kože strvine, a on reče: “Šerijatsko klanje kože je njeno štavljenje”[Ibn Hibban, ocjenjuje ga vjerodostojnim], a u rivajetu kod Ahmeda: “Njeno štavljenje je njeno čišćenje ili njeno šerijatsko klanje”[Ebu Davud, Nesa i Ahmed, vjerodostojnim ga ocjenjuje Ibn Hadžer i Albani].

Radžih (odabrano) mišljenje je drugi stav učenjaka koji kažu da je štavljenje kože svinje njeno čišćenje. Jer ne bi trebalo biti nedoumice oko općeg značenja gore spomenutih hadisa koji jasno i nedvosmisleno ukazuju da štavljenje kože strvine bilo koje životinje je njeno čišćenje. A sa druge strane nema dokaza koji ograničava ovo značenje samo na životinje čije se meso jede. (Detaljnije o ovom pitanju pogledaj: „U islamu je odgovor“ dr. Zijad Lajkić, str. 278-284)

Prema tome, nema smetnje da se koriste i upotrebljavaju bilo koji proizvodi od svinjske kože.

Ve billahi tevfik.